Juna Luna @ 150 (Ilocos 2007)

Noong Oktubre 2007 ay mapalad akong nakasama sa isang "pilgrimage" na inorganisa ng National Historical Institute upang gunitain ang 150 birth anniversary ni Juan Luna. Patungong Vigan, Ilocos Sur at Badoc, Ilocos Norte kung saan ipinanganak si Luna, ay nakasama ko ang ilang mga kilalang pintor ng Pilipinas at mga kinatawan mula sa cultural agencies ng pamahalaan gaya ng National Museum, NCCA, National Archives at Natioal Library. Kasama namin si Juan Sajid Imao (ang gumawa ng bronseng monumento ni Luna sa Badoc) at ang pambansang alagad ng sining sa paglilok Napoleon Abueva.

Hapon na kami dumating sa Vigan at ang una naming pinuntahan ay ang ancestral house ni Padre Jose Burgos. Ito ay nasa ilalim ng pangangalaga ng Pambansang Museo. Tila napabayaan ang estado ng museo noon, sana maayos na ito sa ngayon.

Kinagabihan ay may programa at hapunang inihanda ang pamahalaang lokal ng Vigan para sa delegasyon.

Kinabukasan ay nagtungo na kami sa Badoc, Ilocos Norte para sa programa ng pag-alaala kay Luna. Naroon sina Ilocos Sur governor Michael Keon at Propesor Santiago Pilar na eksperto sa mga likhang sining ni Luna.

Kasama sina Mrs Emelita Almosara at National Artist Napoleon Abueva

Sa bintana ng Juan Luna Shrine

On the spot na pagguhit ng portrait ni Governor Keon. Yung mga guhit na nagustuhan niya ay binili niya on the spot din!

kasama si Juan Sajid Imao

mga descendants ni Juan Luna

sa loob ng kuwarto ng bahay Luna

bilang official photographer ni Napoleon Abueva sa araw na ginunita ang 150th birth anniversary ni Luna

Monumento ni Juan Luna sa harap ng munisipyo ng Badoc, Ilocos Norte

Mayamang karanasan at dagdag na kaalaman ang baon ko pauwi ng Maynila. Madaling araw na kami nakarating sa tanggapan ng National Historical Institute. Doon na ako natulog sa RPHD kasama ng iba pa. Maaaga akong umalis ng NHI dahil kailangan kong dumeretso sa Ateneo para sa aking interview sa mga associate principals ng High School. Isang araw bago ako umakyat pa-Ilocos ay nag-demo ako sa Ateneo. Habang nasa daan pauwi ng Maynila ay nalaman kong ako ang napili sa mga nagdemo at kailangan kong bumalik para sa interview.

Noong umagang iyon, bago ako umalis ng NHI at sumalang sa mga panayam ay isang pagbati ng "Good luck" ang ibinigay sa akin ni Ms Minda Arevalo. Walang ligo-ligo at walang palit-palit ng damit, nagpunta ako ng Ateneo at humarap sa 3 assistant principals para sa final interview. Tatlong taon ako mananatili sa Ateneo.

Kapag pinag-uusapan si Luna, naaalala ko lagi ang aking pagkapasok sa Ateneo High School, sa paaralan kung saan din siya nagtapos noong ikalawang hati ng ika-19 na siglo.

Tuwing mababanggit si Luna sa klase, di puwedeng palampasing pag-usapan ang tatlong bagay hinggil sa kanya:

1) ang Spoliarium at ang kanyang katanyagan

2) ang pagkamahal-mahal na Parisian Life

3) ang favorito ng marami: ang pagkapatay ni Luna sa kanyang misis sa Paris

"There is so much material that has come up since the standard works on Luna were published, and his 150th birth anniversary is a good time to get people interested in him again. However, when Luna’s life and work are reassessed in the light of new information and newly recovered artworks, he should be studied not as a patriot right away but first as a person, then as an artist to provide context and value to his life and work as one of our national heroes."

- Ambeth Ocampo

"Juan Luna’s works". Philippine Daily Inquirer: October 24, 2007